In 2025 zijn alle Vlaamse gemeenten verplicht om een geactualiseerd kerkenbeleidsplan op te stellen. De deadline ligt daarbij op 1 juni voor alle gemeenten, behalve recente fusiegemeenten, die krijgen tot 1 juli. Zo’n plan zorgt voor een meer gecoördineerde aanpak, maar veel lokale besturen hebben hierbij nood aan ondersteuning. Bovendien verschillen de subsidieregels voor beschermde en niet-beschermde kerken sterk van elkaar, wat verwarring schept en voor ongelijkheid zorgt. Toch zien we bij de steden en gemeenten de nodige wil om dit erfgoed niet te laten verkommeren. De laatste 5 jaar werden er voor beschermde religieuze gebouwen 1.619 erfgoedpremies aangevraagd waarvan er 1.301 werden goedgekeurd.
Binnen de beschikbare cijfers zijn er dus 152 beschermde kerken aangeduid voor herbestemming, 104 voor nevenbestemming in de tijd en 346 voor nevenbestemming in de ruimte. Bij deze laatste wordt de kerk in kwestie wel nog gebruikt voor religieuze activiteiten, maar kan er in tijd of ruimte plaats worden gemaakt voor nevenactiviteiten. “De stijgende vraag naar herbestemming toont hoe waardevol deze gebouwen zijn. Niet enkel als erfgoed, maar ook als plek voor ontmoeting, cultuur en zorg,” aldus Degrande.
“Het is goed dat er actief wordt omgegaan met de heropwaardering van ons religieus erfgoed, Vlaanderen voorziet daar ook de nodige ondersteuning,” besluit Degrande. “Vele kerken staan gedeeltelijk of helemaal leeg en dat is zonde. Onze kerken verdienen een toekomst die stevig is verankerd in onze samenleving. Ze zijn een deel van ons collectief geheugen, en kunnen tegelijk de motor zijn van nieuwe lokale dynamiek.”
