Kandidaat-huurders kunnen zelf een woning voorstellen aan woonmaatschappijen, op voorwaarde dat die geschikt is voor hun gezinssituatie of fysieke behoeften. In de praktijk maken ze hier echter maar beperkt gebruik van. Uit een schriftelijke vraag (nr. 159 van 8 januari 2025) blijkt dat in 2022 slechts 132 woningen via deze weg werden aangedragen. Dat is amper 5% van alle toewijzingen door de voormalige sociale verhuurkantoren (SVK’s). Van deze woningen waren er 78 appartementen, 53 eengezinswoningen en 1 studio.
Er zijn geen gegevens beschikbaar over geweigerde woningen, wat inzicht zou kunnen geven in structurele knelpunten zoals woningkwaliteit of ongeschikte locaties. Daarnaast is er geen overzicht van woonmaatschappijen die een voorrangsregeling hanteren, wat het moeilijk maakt om te beoordelen of dit effectief beleid is. “Het is de moeite waard dit grondig te onderzoeken”, stelt Degrande. “De obstakels voor zowel kandidaat-huurders als eigenaars moeten in kaart gebracht worden, zonder die informatie blijft het onduidelijk waar verbeteringen mogelijk zijn.”
Er moet daarom gekeken worden naar betere communicatie en promotie van de regeling. Kandidaten zouden actiever geïnformeerd moeten worden over de mogelijkheden. Ook duidelijkere richtlijnen en transparantie zijn daarbij van belang om het proces te verbeteren. Ten slotte kunnen woonmaatschappijen eigenaars stimuleren door actief op zoek te gaan naar particulieren verhuurders die bereid zijn hun woning via deze weg aan te bieden.
De minister erkende dat het een goede aanvulling vormt op het aanbod dat door de maatschappijen zelf wordt gevonden. Meerdere leden van de commissie ondersteunden daarbij de vraag tot betere promotie en monitoring van het systeem.
